De rol van de gemeenteraad bij burgerinitiatieven
De kracht van een eensgezinde raad
Toen op 7 maart 2002 de wet op de dualisering van kracht werd, was er in Apeldoorn al enige tijd een goed functionerende griffie. De colegepartijen, waaronder de PvdA waarvoor ik in de raad zat, waren het er snel over eens. De raad stelde een budget vast, gaf het colege de opdracht om een griffie op te richten en koppelde daar een duidelijke termijn aan. Het colege viel bijna van zijn stoel van verbazing. Maar het lukte, omdat we als raad op één lijn zaten. Daar hebben we veel van geleerd. Ook op andere dossiers bleek het mogelijk om, ondanks verschilen van inzicht, elkaar vast te houden. Dat gaf in die tijd veel kracht aan de raad.
De Kloof met de straat
Ik vond mijn werk als raadslid interessant, leuk en zinvol. Toch had ik voortdurend het gevoel dat de afstand tot de straat groot was. Ja, er waren inspreekmomenten voor burgers, maar ik bleef het idee houden dat we verschilende talen spraken. Toen koning Wilem-Alexander in zijn eerste troonrede in 2013 sprak over de participatiesamenleving, zag ik plotseling alerlei kansen. Ik zat toen al twaalf jaar in de raad. Ik besloot een buurtcoöperatie op te richten, om te onderzoeken of het mogelijk was die kloof te verkleinen. Een romantisch idee. Maar terug naar de gemeenteraad. Daar kwam ik al snel hardhandig mee in aanvaring. Onze buurtcoöperatie kreeg namelijk ruzie met Stimenz. Stimenz ontving in Apeldoorn Zuid subsidie voor aanzienlijk meer medewerkers dan wij daadwerkelijk in de wijk tegenkwamen. Ondertussen waren wij als coöperatie wél zichtbaar aanwezig, met een grote groep vrijwiligers op straat. Toen we Stimenz hiermee confronteerden, escaleerde de situatie. Via de pers kwam het terecht bij het colege en de raad. Het colege ontkende ales, en uiteindelijk koos de raad partij voor het colege. Dat was een pijnlijke ervaring (hoe het verder afliep met Stimenz kunt u lezen in mijn boek).
De raad als beschermheer
Ik begon me af te vragen: hoe kan het dat de gemeenteraad, die formeel de baas is en namens het volk optreedt, zich zo bestuurlijk opstelt? Die vraag stel ik me de laatste jaren steeds vaker. Hoe komt het dat steeds meer burgers op eigen initiatief hun leefomgeving verbeteren, maar daarbij liever ver weg blijven van de gemeente - en ook van de gemeenteraad? De kracht van de gemeenteraad is de laatste jaren afgenomen, mede door politiekepolarisatie. En als je er in theorie vanuit gaat dat de raad er zit namens de inwoners, is hetniet zo vreemd dat diezelfde inwoners zich daar niet meer in herkennen. Toch zou het logisch zijn als de gemeenteraad de beschermheer was van buurtinitiatieven.
Het zou goed zijn daar samen over na te denken:"Wat weerhoudt de gemeenteraad ervan die rol van beschermer serieus te nemen".
Auteur: Ton Kunneman
Gepubliceerd op: 15 juni 2025